e-mail: agnieszka.szudarek@usz.edu.pl
ORCID iD https://orcid.org/0000-0002-6851-9808
publikacje online http://szczecin.academia.edu/AgnieszkaSzudarek
Gabinet: 080
Telefon: 091 444 30 10
Granty badawcze
- Kierownik grantu NCN, konkurs OPUS-19: Niemki i Polki w polityce społecznej Poznania na przełomie XIX i XX wieku, 2021-2024, w realizacji
- Kierownik grantu MNiSW: Stare panny, wdowy i rozwiedzione. Sytuacja samotnych szlachcianek w Prusach na przykładzie prowincji Pomorze w latach 1815-1914, nr N N108 320137, 2009 – 2011, projekt zakończony i rozliczony
Publikacje
monografie
– „Stare panny”, wdowy i rozwiedzione. Samotne szlachcianki w Prusach w latach 1815-1914 na przykładzie prowincji Pomorze. Szczecin 2012, ss. 406.
– Między miłosierdziem a obowiązkiem. Publiczna opieka nad ubogimi na Pomorzu w latach 1815-1872 na przykładzie rejencji szczecińskiej i koszalińskiej. Szczecin 2002, ss. 315.
redakcje naukowe prac zbiorowych
– Kobiety w wojnach i konfliktach polityczno-społecznych na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku. Wybrane zagadnienia, red. T. Kulak i A. Chlebowska, Wrocław 2014, ss. 319.
– Kobiety i procesy migracyjne, red. A. Chlebowska, K. Sierakowska. Warszawa 2010, ss.270.
– Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i Ziemi Lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut. Warszawa 2008, ss. 180.
– Maszewo i okolice na przestrzeni wieków, red. A. Chlebowska. Szczecin 2008, ss. 117.
– Obraz wyborów w prasie na Pomorzu, Śląsku i w Wielkopolsce w XIX i XX wieku, red. A. Chlebowska, J. Nowosielska-Sobel. Szczecin 2007, ss. 445.
artykuły w czasopismach naukowych
– Droga do prawa wyborczego dla kobiet w Niemczech. Czy tylko dar rewolucji 1918 roku? „Przegląd Zachodni” 2020, nr 2 (375), s. 205-223.
– O potrzebie transnarodowego spojrzenia na „kwestię kobiecą” pod zaborem pruskim na przełomie XIX i XX wieku, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych” nr 1(8), 2020, s. 24-49
– Femina oeconomica. Fighting against Landflucht in the Program of Agrarian Women’s Movement in Prussia before the Outbreak of World War I. „Studia Historiae Oeconomicae” 2019, vol. 37 iss. 1, s. 25-45.
– Decyzje rozwodowe szlachty pomorskiej w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku. Perspektywa antropologiczna, „Przeszłość Demograficzna Polski” T. 40, 2018, s. 121–140.
– System wspierania rodzin żołnierzy niemieckich w latach pierwszej wojny światowej na przykładzie Szczecina, „Zapiski Historyczne” T. 83, 2018, z. 2, s. 107–133.
– Berliński międzynarodowy zjazd działaczek ruchu kobiecego w 1904 roku w świetle tygodników warszawskich, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych” T. 1 (4), 2018, s. 9–46.
– Rosa Vogelstein and her work: in search of the sources of success of the Stettin Women’s Association (Stettiner Frauenverein) at the turn of the twentieth century, „Women’s History Review” Vol. 27, 2018, Issue 7, s. 1169–1189.
– Jak stawić czoła nowoczesności? Dyskusja wokół wzorca niemieckiej szlachcianki na łamach Deutsches Adelsblatt na przełomie XIX i XX wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” T. LXXVI, 2016, s. 315–340.
– Sytuacja pruskich szlachcianek na rynku małżeńskim w XIX wieku. „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2014, z. 1, s. 83–102.
–Państwo pruskie wobec samotnych kobiet z elity szlachecko-mieszczańskiej. Uwarunkowania i kierunki polityki opiekuńczej (od drugiej połowy XVIII do początku XX wieku). „Przegląd Historyczny” T. CIII, 2012, z. 4, s. 733–748.
-Selbsthilfe unter Seeleuten. Berufliche Vorsorgekassen in der Provinz Pommern im 19. Jahrhundert. „Studia Maritima” Vol. XXII, 2009, s. 41–57.
– Pod znakiem Czerwonego Krzyża. Patriotyczne Stowarzyszenie Kobiet w Szczecinie (1869-1914) jako organizacja z nurtu ruchu kobiecego wspieranego przez państwo pruskie. „Przegląd Zachodniopomorski” R. XXII (LI), 2007, z. 1, s. 39–66.
– W kręgu pomorskich neopietystów. Główne ośrodki, źródła postaw i zasad życia codziennego szlachty „przebudzonej” w pierwszej połowie XIX wieku. „Zapiski Historyczne” T. LXXI, 2006, z. 1, s. 45–64.
– Życie codzienne w prowincjonalnych domach pracy przymusowej Pomorza Zachodniego (1799–1876). „Zapiski Historyczne” T. LXVIII, 2003, z. 4, s. 31–68.
– Pomorska administracja prowincjonalna wobec pauperyzacji społeczeństwa w pierwszej połowie XIX wieku. „Kronika Szczecina 2001” T. XX, Szczecin 2002, s. 53 –61.
– Ostatnie lata działalności kolegium Ottona Jageteufla. Próby zreformowania fundacji (1914–1943). „Szczecińskie Studia Historyczne” nr 12, 2000, s. 149–160.
– Z dziejów pomorskich prowincjonalnych domów dla ubogich. Regulamin Krajowych Biednych z 1799 roku. „Szczecińskie Studia Historyczne” nr 13, 2000, s. 197–207.
– Początki fundacji Ottona Jageteufla w Szczecinie 1399-1534. „Szczecińskie Studia Historyczne” Nr 11, 1998, s. 189 –202.
– Dzieje Kolegium Ottona Jageteufla w Szczecinie w latach 1534-1914. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XIII (XLII), 1998, z. 4, s. 33–56.
– Jeszcze w sprawie początków pomorskiego rodu Flemmingów. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XIII (XLII), 1998, z. 4, s. 238–241.
– Rodzina Flemmingów na Ziemi Kamieńskiej do połowy XVIII wieku. „Przegląd Zachodniopomorski” T.XII, (XLI), 1997, z. 1/2, s. 65–82.
– Herb rodu von Flemming w świetle źródeł przechowywanych w Archiwum Państwowym w Szczecinie. „Szczeciński Informator Archiwalny” Nr 10, 1996, s. 29 –43.
rozdziały w monografiach
– Kwestia narodowa o kwestia kobieca. Zadania Wielkopolanek w obliczu zaostrzenia polityki germanizacyjnej w 1908 r. w opinii warszawskich czasopism dla kobiet, w: Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej, red. Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019, s. 15–32.
– Stowarzyszenia niemieckiego mieszczańskiego ruchu kobiecego w miastach zaboru pruskiego na początku XX wieku, w: W kręgu dwóch kultur. Społeczeństwo polskich ziem zachodnich w XIX i XX stuleciu, red. Sz. Wierzchosławski, A. Niewęgłowska, T. Krzemiński, Toruń 2017, s. 193–218.
– Mieszczańskie stowarzyszenia kobiece w Niemczech wobec zniesienia zakazu przynależności kobiet do partii politycznych na przykładzie Szczecina (1908-1914), w: Drogi kobiet do polityki (na przestrzeni XVIII–XXI wieku), red. T. Kulak, M. Dajnowicz, Wrocław 2016, s. 199–235.
– „Prawdziwe szczęście polega na tym, by móc szybko rozpoznać swoje własne powołanie”. Kilka uwag o walorach poznawczych prozy Elizabeth von Arnim, w: O pożytkach z lektury książek historycznych. Eseje ofiarowane Profesorowi Krzysztofowi A. Makowskiemu na 60. rocznicę urodzin, red. W. Molik, Poznań 2016, s. 273-281.
– Starzenie się i starość przedstawicielek elit społecznych w pruskich zakładach dla niezamężnych kobiet w XIX wieku, w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym). T. I: Metodologia, demografia, instytucje opieki, red. Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc, Warszawa 2016, s. 243-253.
– Przemiany w modelu „wdowiego losu” we wschodniopruskich rodzinach szlacheckich w XIX wieku na przykładzie prowincji Pomorze (Provinz Pommern), w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym). T. II: Aspekty społeczno-kulturowe, red. Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc, Warszawa 2016, s. 73-86.
– Rola odznaczeń dla kobiet w monarchii pruskiej w XIX w. (1914-1918). Zarys problematyki, w: Człowiek, społeczeństwo, źródło. Studia dedykowane Profesor Jadwidze Hoff, red. Sz. Kozak, D. Opaliński, J. Polaczek, Sz. Wieczorek, W. Zawitkowska, Rzeszów 2014, s. 526-536.
– Codzienność w okowach wojny. Działalność Narodowej Służby Kobiet w miastach niemieckich w czasie I wojny światowej (na przykładzie Szczecina), w: Kobiety w wojnach i konfliktach polityczno-społecznych na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku. Wybrane zagadnienia, red. T. Kulak i A. Chlebowska, Wrocław 2014, s. 141-168.
– Szczecin z perspektywy kobiet z elit szlachecko-mieszczańskich w XIX i na początku XX wieku (na podstawie wybranych przykładów), w: Szczecin z oddali, red. K. Rembacka. Szczecin 2014, s. 57-67.
– Życie w pomorskiej fundacji dla szlachcianek. Gospodarstwo domowe panien kanoniczek w połowie XIX wieku (w świetle pośmiertnych spisów majątku), w: Kobieta w gospodarstwie domowym. Ziemie polskie na tle porównawczym, red. K. Sierakowska, G. Wyder. Zielona Góra 2012, s. 87–97.
– Stowarzyszenia kobiece w Szczecinie w XIX i na początku XX wieku, w: Szczecin – codzienność miasta i jego mieszkańców, red. K. Rembacka. Szczecin 2012, s. 113–135.
– Dzieci, ubodzy i chorzy jako wspólny obszar aktywności władz samorządowych i organizacji pożytku publicznego w Szczecinie na początku XX wieku [współautor Dariusz Chojecki],
w: W poszukiwaniu tożsamości, Od idei samorządności do samorządzenia. Aktywność obywatelska na Pomorzu Zachodnim od XIX do XXI wieku, red. A. Makowski, Szczecin 2011, s. 35–62.
– Prestiż społeczny i praca. Schroniska dla kobiet jako forma działań opiekuńczych szlachty wobec zubożałych szlachcianek na przełomie XIX i XX wieku, w: Polska leży na Zachodzie. Studia z dziejów Polski i Europy dedykowane Pani Profesor Teresie Kulak, red. W. Wrzesiński, M. Masnyk, K. Kawalec. Toruń 2011, s. 585–595.
– W poszukiwaniu własnego miejsca. Uwarunkowania migracji niezamężnych szlachcianek w Prusach w XIX wieku, w: Kobiety i procesy migracyjne, red. A. Chlebowska, K. Sierakowska. Warszawa 2010, s. 75-85.
– W walce o poprawę warunków życia. Opieka nad dzieckiem jako obszar działalności organizacji kobiecych w Prusach na przełomie XIX i XX wieku na przykładzie Szczecina, w: Choroba i śmierć w perspektywie społecznej w XIII-XXI wieku, red. D. K. Chojecki, E. Włodarczyk. Warszawa 2010, s. 333–348.
– W kręgu nowych form resocjalizacji dzieci. Dom poprawy w Drawsku w II połowie XIX wieku, w: Drawsko Pomorskie i okolice poprzez wieki. Studia i szkice, red. E. Krasucki. Szczecin 2010, s. 43–53.
– Od klasztoru do zakładu opiekuńczego. Fundacja dla niezamężnych kobiet w Kołobrzegu. Zarys dziejów do 1914 r., w: Kołobrzeg i okolice poprzez wieki, red. R. Ptaszyński. Szczecin 2010, s. 139–149.
– Pierwszy raz z prawem głosu. Praca organizacji kobiecych nad przygotowaniem szczecinianek do udziału w życiu politycznym czasie kampanii wyborczej do niemieckiego Zgromadzania Narodowego (grudzień 1918-styczeń 1919), w: Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 r. (na tle porównawczym), T.2, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc. Warszawa 2009, s. 239-254.
– Aktywność przedstawicielek elit wiejskich Pomorza (Provinz Pommern) w organizacjach kobiecych w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku (na wybranych przykładach), w: Zachodnie wzorce i wschodnie realia. Przedstawicielki elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku, red. M. Dajnowicz, Białystok 2009, s. 157-175.
– Pamięć historyczna jako narzędzie do budowania postawy patriotycznej niemieckich kobiet przed wybuchem pierwszej wojny światowej, w: Pamięć historyczna kobiet, red. M. Przeniosło, K. Sierakowska, Kielce 2009, s. 153–160.
– Z dziejów filantropii na Pomorzu. Działalność dobroczynna mieszkańców Gryfina w XIX wieku, w: Gryfino i okolice na przestrzeni wieków, red. R. Gałaj-Dempniak, R. Skrycki, Szczecin 2009, s. 47–53.
– Ujednolicenie herbu rodu von Bonin w końcu XIX na podstawie protokołów ze zjazdów rodzinnych, w: Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i Ziemi Lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut. Warszawa 2008, s. 37–48.
– Pensja wdowia w środowisku ludzi morza w XIX wieku w świetle statutów pomorskich zawodowych kas opiekuńczych, w: Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. C. Kuklo. Warszawa 2008, s. 517–529.
– Z dziejów miasta w XIX wieku. Maszewo w okresie wojny francusko-pruskiej, w: Maszewo i okolice na przestrzeni wieków, red. A. Chlebowska. Szczecin 2008, s. 89–97.
– Z dziejów kultury umysłowej na Pomorzu. Księgozbiory domowe szlachcianek z I połowy XIX wieku, w: Dokąd zmierzamy? Książka i jej czytelnik, red. R. Gaziński, Szczecin 2008, s. 34-43.
– Od tradycji do rewolucji. Nurty rozwoju ruchu kobiecego w Prusach na przykładzie organizacji szczecińskich (do 1914 roku), w: Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc. Warszawa 2008, s. 171–191.
– Model rodziny szlacheckiej w majątku wiejskim na Pomorzu między wiekiem XVIII a początkiem XX w świetle kronik rodzinnych, w: Dzieje wsi pomorskiej. IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa, Kłopotowo, gmina Dygowo, powiat kołobrzeski 25-27 maja 2007, red. A. Chludziński, R. Gaziński, Dygowo-Szczecin 2007, s. 99–110.
– Przedstawicielki gminy żydowskiej w Szczecinie wobec ruchu kobiecego na przełomie XIX i XX wieku, w: Żydzi i ich sąsiedzi na Pomorzu Zachodnim w XIX i XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński. Warszawa 2007, s. 237–248.
– Spuścizna majorowej von Dewitz. Przyczynek do badań nad wyposażeniem dworków szlacheckich na Pomorzu w pierwszej połowie XIX wieku, w: Zamki i rezydencje na Pomorzu, red. M. Słomiński, E. Prync-Pommerencke, Z. Pawlicki. Szczecin 2006, s. 63–67.
– Panny kanoniczki z Marianowa. Przemiany w organizacji i funkcjach fundacji dla szlachcianek w XIX wieku, w: Dzieje wsi pomorskiej. V Międzynarodowa Konferencja Naukowa, red. A. Chludzińkiego i R. Gazińskiego, Dygowo-Szczecin 2006.
– Oddziaływanie propagandy wojennej na wsi. Postawa kobiet wobec konfliktów lat 1864,1866, 1870-1871, w: Dzieje wsi pomorskiej. IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa – Włościborz, gmina Dygowo, powiat kołobrzeski 13–15 maja 2005, red. R. Gaziński, A. Chludziński, Dygowo-Szczecin 2005, s. 81–89.
– Opieka nad ubogimi na wsi pomorskiej w XIX wieku. Zarys problematyki, w: Dzieje wsi pomorskiej. III Międzynarodowa Konferencja Naukowa – Włościbórz, gmina Dygowo 14–16 maja 2004, pod. Red. R. Gazińskiego, A. Chludzińskiego, Dygowo-Szczecin 2004, s. 37–46.
– Kobiece towarzystwa dobroczynne w miastach Pomorza Zachodniego w I połowie XIX wieku, w: Miasta i mieszczaństwo w Europie Środkowowschodniej do połowy XIX wieku, pod red. D. Michaluk i K. Mikulskiego, Toruń 2003, s. 371–380.
– By uhonorować patriotyzm i miłosierdzie. Pomorzanki odznaczone Orderem Luizy w XIX wieku., w: Monumenta manet. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Białeckiemu w 70. rocznicę urodzin, pod red. A. Makowskiego i E. Włodarczyka, Szczecin 2003, s. 151–160.
– Fundacje opiekuńcze dla szlachcianek – legaty Richarda Heinricha von Flemminga 1714/1735–1928, w: Szlachta – społeczeństwo – państwo między Warmią a Rugią w XVIII-XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński. Szczecin 1998, s. 121–132.
omówienia i recenzje
– Ortrud Wörner-Heil, Adelige Frauen als Pionierinnen der Berufsbildung. Die ländliche Hauswirtschaft und der Reifensteiner Verband, University Press Kassel, Kassel 2010, ss. 488, ISBN 978-3-89958-904, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych“ T. 1, 2016, z. 1, s. 155-165.
– Pommern in der Frühen Neuzeit. Literatur und Kultur in Stadt und Region, hrsg. V. Wilhelm Kühlmann und Horst Tanger, Tübingen 1994. „Przegląd Zachodniopomorski“ T.XXI (L), 2006, z. 1, s. 223-228.
– Baltische Studien, NF, 1996, Bd. 82. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XV (XLIV), 2000, z. 3, s. 265-268.
– Baltische Studien, NF, 1997, Bd. 83. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XV (XLIV), 2000, z. 3, s. 268-272.
– Baltische Studien, NF, 1994, Bd. 80. [współautorka: Aneta Ciżek] „Przegląd Zachodniopomorski, T. XII (XLII), 1998, z. 1, s. 227-230.
– Baltische Studien, NF, 1995, Bd. 81. [współautorka: Aneta Ciżek] „Przegląd Zachodniopomorski”, T. XIII (XLII), 1998, z. 2, s. 215-219.
– Pół wieku polskiej państwowej służby archiwalnej na ziemiach zachodnich i północnych, pod red. Kazimierza Kozłowskiego. Warszawa-Szczecin 1997. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XIII (XLII), 1998, z. 3, s. 239-240.
inne publikacje naukowe
– Terra incognita, czyli przywracanie pamięci o dawnych mieszkankach Pomorza. „Przegląd Uniwersytecki. Pismo Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 10-12, 2015, s. 19-20.
– Na rozdrożu. Kilka uwag o różnych perspektywach w badaniach nad dziejami kobiet w Polsce. „Przegląd Uniwersytecki. Pismo Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 10-12, 2015, s. 110-112.
– Bibliografia prac prof. Mieczysława Stelmacha, w: Dawna mapa źródłem wiedzy o świecie, red. S. Alexandrowicz, R. Skrycki, Szczecin 2008, s. 19-25.
– Sprawozdanie z warsztatów młodych polskich i niemieckich historyków „Polsko-niemieckie pogranicze i stosunki sąsiedzkie w XIX i XX wieku” [współautor: Paweł Gut] „Zapiski Historyczne” T. LXVIII, 2003, z. 2-3, s. 271-274.
– Sprawozdanie z konferencji „Szlachta-społeczeństwo-państwo między Warmią a Rugią w XVIII-XX wieku” Słupska 14-17 maja 1998 roku. „Przegląd Zachodniopomorski” T. XIV (XLIII), 1999, z. 3, s. 197-202.
– Flemmingowie z Maciejewa – rys genealogiczno-historyczny, w: Spotkania Historyczne –Sydonia. Strzmiele 1999, s. 10-17.
– opracowanie haseł: Dyrekcja Zakładów Opiekuńczych na Pomorzu Zachodnim, Prowincjonalne Kuratorium Zakładów dla Ociemniałych w Szczecinie, w: Archiwum Państwowe w Szczecinie. Przewodnik po zasobie archiwalnym. Akta do 1945 roku, pod red. R. Gazińskiego, P. Guta, M. Szukały. Warszawa-Szczecin 2002.
– Zestawienie publikacji, doktorantów i magistrantów prof. dr hab. Lucyny Turek-Kwiatkowskiej. „Szczecińskie Studia Historyczne” nr 13, 2000, s. 7-25.
– Indeks geograficzny. Indeks osobowy, w: Dzieje Szczecina 1945-1990, red. T. Białecki, Z. Silski, T. IV, Szczecin 1998, s. 735-771.
– Sprawozdanie z konferencji „Zamki i dworki na Pomorzu. Ich przeszłość i przyszłość”, która odbyła się w dniach 27-29 września 1996 r. w Kulicach. „Przegląd Zachodniopomorski” T.XII, (XLI), 1997, z. 1-2, s. 382–386.