Gabinet: 084

telefon: 444 3324

e-mail:  agnieszka_gut@wp.pl

Agnieszka Gut szczególne zainteresowania kieruje ku heraldyce, co znalazło swój wyraz w pracy magisterskiej pt. Rozwój herbu miasta Stargardu od XIII do początku XIX wieku oraz w recenzjach prac poświęconych herbom miejskim i książęcym na Pomorzu Zachodnim. Dyplomatyka pomorska to druga dziedzina jej badań naukowych, których efektem są artykuły dotyczące kancelaryjnej i pozakancelaryjnej działalności notariuszy książąt zachodniopomorskich w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku. Badania te poruszają także zagadnienia związane z istnieniem w tym okresie urzędu kanclerskiego na dworze książąt szczecińskich. Swoją uwagę koncentrowała także na formularzu średniowiecznych dokumentów książąt zachodniopomorskich. Był on poddawany analizie dyplomatycznej w celu określenia zmian zachodzących w sposobie redagowania dokumentów, wpływów obcych kancelarii oraz dążeń pomorskich kancelarii książęcych do wypracowania własnego formularza o indywidualnych cechach. Analiza ta stanowiła podstawę przygotowywanej rozprawy doktorskiej opublikowanej w 2002 r. pt. Formularz dokumentów książąt zachodniopomorskich do połowy XIV wieku.

Tematem rozprawy habilitacyjnej Agnieszki Gut była XIII-wieczna dyplomatyka wschodniopomorska. W związku z tymi badaniami powstały artykuły poświęcone kanclerzom książąt wschodniopomorskich oraz autentyczności dokumentów wystawców z tego obszaru (cystersi z Bukowa Morskiego i Pelplina, norbertanki z Żukowa). W 2014 r. ukazała się natomiast monografia pt. Średniowieczna dyplomatyka wschodniopomorska. Dokumenty i kancelarie Pomorza Wschodniego do 1309 roku, która stała się podstawą przewodu habilitacyjnego zakończonego w maju 2015 r. uzyskaniem stopnia naukowego doktora habilitowanego. Za pracę tę autorka otrzymała wyróżnienie Jury Nagrody „Studiów Źródłoznawczych” im. prof. Stefana K. Kuczyńskiego za rok 2014 w kategorii prac ze źródłoznawstwa i nauk pomocniczych historii.

Od początku XXI wieku A. Gut zajmuje się również intensywnie zachodniopomorską heraldyką samorządową. W efekcie powstało kilka artykułów poświęconych herbom okresu międzywojennego oraz współczesnym, a przede wszystkim wydana w 2005 roku książka pt. Herby powiatów i gmin w prowincji Pomorze w okresie międzywojennym, za którą w 2006 roku otrzymała wyróżnienie Jury Nagrody im. Adama Heymowskiego przyznawanej przez Polskie Towarzystwo Heraldyczne.

Najważniejsze publikacje:

  1. Monografie:

Formularz dokumentów książąt zachodniopomorskich do połowy XIV wieku, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002 (=Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i Studia, T. [DIX] 435), ss. 282.

Herby powiatów i gmin w prowincji Pomorze w okresie międzywojennym, Szczecin:  Wydawnictwo „Dokument” Oficyna Archiwum Państwowego w Szczecinie, 2005, ss. 154.

Średniowieczna dyplomatyka wschodniopomorska. Dokumenty i kancelarie Pomorza Wschodniego do 1309 roku, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2014 (=Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i Studia, T. [CMLXIII] 889), ss. 343.

  1. Prace pod redakcją:

Historia lux veritatis. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Z. Chmielewskiemu z okazji 60. rocznicy urodzin, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002 [z R. Gazińskim].

Wokół znaków i symboli. Herby, monety i pieczęcie na Pomorzu, Śląsku i Ziemi Lubuskiej do 1945 r., Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2008 [z A. Chlebowską].

Nowogard i okolice na przestrzeni wieków, Szczecin: Wydawnictwo hogben, 2010.

Wieś w heraldyce i sfragistyce polskiej, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012 [z P. Gutem].

  1. Ważniejsze artykuły:

Wizerunek władcy w świetle areng księcia szczecińskiego – Barnima I (1220-1278), Gdańskie Studia z dziejów Średniowiecza, nr 6, 1999, s. 65-76.

Kolejność świadków rycerskich w dokumentach książąt zachodniopomorskich do połowy XIV wieku, Studia Źródłoznawcze, R. XXXIX, 2001, s. 29-35.

Podstawy prawne pruskiej heraldyki samorządowej w okresie międzywojennym, Czasopismo Prawno-Historyczne, T. LV, 2003, z. 2, s. 273-284.

Wpływ ideologii narodowosocjalistycznej na niemiecką heraldykę samorządową na przykładzie prowincji Pomorze, w: Heraldyka polska w okresie II wojny światowej (1939-1945). Materiały sesji naukowej Włocławek 14-15 października 2004 roku, red. S. K. Kuczyński, Włocławek 2005, s. 25-43.

„Protonotarius” i „cancellarius” książąt zachodniopomorskich w XIII i XIV wieku. Przyczynek do problemu nazewnictwa urzędników w kancelariach średniowiecznych, w: Tekst źródła: krytyka, interpretacja, red. B. Trelińska, Warszawa 2005, s. 219-226.

Urząd kanclerza za panowania księcia wschodniopomorskiego Mściwoja II (1266-1294), Studia Źródłoznawcze, R. XLIII, 2005, s. 53-60.

Jan „de Lugendorf” – kanclerz Sambora II, księcia lubiszewsko-tczewskiego, w: Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym, red. J. Gancewski, A. Wałkówski, Olsztyn 2006, s. 103-113.

Stan badań nad średniowieczną dyplomatyką książąt zachodniopomorskich, w: „Belliculum diplomaticum II Thorunense”. Kancelarie władców na ziemiach polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych na tle porównawczym, red. W. Chorążyczewski, J. Tandecki, Toruń 2007, s. 181-189.

Heraldyka zachodniopomorska w historiografii polskiej, w: Wokół znaków i symboli. Herby, monety i pieczęcie na Pomorzu, Śląsku i Ziemi Lubuskiej do 1945 r., red. A. Chlebowska, A. Gut, Warszawa 2008, s. 9-19.

Dokumenty dla klasztoru cysterskiego w Bukowie Morskim do 1316 r., Zapiski Historyczne, T. LXXIII, 2008, z. 1, s. 97-137.

Falsyfikaty pelplińskie do 1309 roku, w: Kaci, święci, templariusze, red. B. Śliwiński, Malbork 2008 (=Studia z dziejów średniowiecza, nr 14), s. 97-137.

Autentyczność trzynastowiecznych dokumentów klasztoru norbertanek w Żukowie, w: Scriptura, diploma, sigillum. Prace ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Bobowskiemu, red. J. Zdrenka, J. Karczewska, Zielona Góra 2009, s. 125-150.

Symbolika herbów współczesnych zachodniopomorskich gmin wiejskich, w: Wieś w heraldyce i sfragistyce polskiej, red. A. Gut, P. Gut, Warszawa 2012, s. 215-234.

Recepcja niemieckiej heraldyki samorządowej we współczesnych herbach powiatów zachodniopomorskich, Przegląd Zachodniopomorski, R. XXVIII, 2013, z. 4, s. 5-21.

Heraldyka i sfragistyka zachodniopomorska w badaniach Mariana Gumowskiego, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, nr XII (XXIII), 2013, s. 147-157.

Zarys dyplomatyki zachodniopomorskiej w średniowieczu, w: Dyplomatyka staropolska, red. T. Jurek, Warszawa 2015, s. 509-517.

Wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego na Pomorzu Zachodnim, Przegląd Zachodniopomorski, t. XXXI, 2016, z. 2, s. 69-88